Doğum kontrol hapları yani tıbbi adıyla oral kontraseptif (OKS); ağızdan alınan, istenmeyen gebeliğin önlenmesini sağlayan hormon kombinasyonlarıdır. İçerisinde östrojen ve progesteron hormonlarını bulundurur. Bu karışım, yumurtalarının yumurtalıklarından çıkmasını engeller ve rahim ağzı akıntısını koyulaştırarak spermlerin buraya geçmesini önler. Bu sayede hamilelik de önlenmiş olur. Doğum kontrol haplarının koruma oranı %99’dur. Geri kalan %1’lik dilim hapın düzensiz kullanılmasından kaynaklanır.
Doğum kontrol haplarının 21 ve 28 günlük tabletlerden oluşan iki farklı çeşidi mevcut. 21 günlük tabletlere adetin ilk 5 günü içerisinde başlanır ve 21 gün boyunca günde 1 tane alınarak kullanmaya devam edilir. Tabletler bittiğinde hapa 7 gün ara verilir ve ardından yeni pakete başlanır.
Tabletlerin bitmesinin ardından verilen 7 günlük arada adet olacaksın. 28 günlük tabletlere ise, yine adetin ilk 5 günü içinde başlanır ve ara verilmeden kullanılır. Zaten bu hapların 28 günlük olmasındaki amaç, ilaca ara verildiğinde çıkan karışıklıkları engellemektir. Genellikle bu hapların son 7 tableti, hormon değil vitamin içerir.
Bu haplardan her gün bir tane almalısın. Ancak ne zaman aldığın, akşam ya da sabah içmeniz önemli değil. “Doğum kontrol hapı aç mı tok mu içilir?” diye bir sorun da olabilir. Hapları iki durumda da içebilirsiniz, ama mide bulantısı olmasından korkuyorsanız tok karnına içmenizi öneririz.
Eğer doğum kontrol hapı 1 gün unutulursa aynı gün içinde aklına geldiği herhangi bir anda içebilirsiniz. Sonraki hapı her zamanki saatinde alabilirsiniz. Hapı içmediğiniz ertesi gün ilaç saatinde fark edersen iki hapı aynı anda alabilirsiniz, herhangi bir sorun olmaz.
Eğer 2 hap atladığını fark ederseniz 2 gün boyunca 2 hapı aynı anda içmelisiniz. 3. günde tek hap almaya devam edebilirsiniz. Ancak 7 gün boyunca ekstra bir korunma yöntemi uygulamalısınız.
3 veya 4 hap kullanmayı unuttuysan doktoruna danışmalısınız. Bu süreçte istenmeyen gebeliği önlemek için farklı bir korunma yöntemine başvurmalısınız.
Aslında doğum kontrol haplarının insanların gözünde kötü bir şöhreti var. Çok ciddi sorunlara neden olduğu söylense de zararları kişiden kişiye ve hapa göre değişebilir. Doğum kontrol hapı kullanımının insan bedeninde yarattığı zararlı durumlara örnek olarak;
Bir doğum kontrol hapı kullanmaya karar verirsen, doktorun senin için uygun bir ürünü;
Bu aşamadan sonra size düşen, hapı çok düzenli bir şekilde kullanmak ve konuyla ilgili 6 ay-1 sene aralıklarla doktor kontrolüne gitmek. Eğer bir zaman sonra hamile kalmaya karar verirseniz, yine doktor kontrolünde doğum kontrol hapını kesmelisiniz.
Doğum kontrol haplarını kullanırken aşağıdaki belirtiler ortaya çıkarsa muhakkak doktorunuza başvurmalısınız:
Doğum kontrol hapları yüksek östrojen içerir. Yapılan araştırmalar bu miktarlardaki östrojen hormonlarının süt salgılanmasını azalttığı tespit edilmiş. Ayrıca bu miktarın kan pıhtılaşmasını da arttırdığı gözlenmiş. Bu yüzden emzirme döneminde en azından doğumdan sonraki ilk 6 ay bu haplar kullanılmamalı.
Emzirirken kullanılan doğum kontrol hapı ise yalnızca progesteron içermeli. Bu haplar östrojen içermediği için emzirirken güvenle kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar için de doktor onayı almalısınız.